http://www.topontiki.gr/article/38892/o-kolokotronis-den-foroyse-perikefalaia

O Κολοκοτρώνης δεν φορούσε περικεφαλαία

Του Γιώργου Αλλαμανή

Είναι θαυμάσια η εν μέσω μνημονιακών ωμοτήτων παράσταση του «Μεγάλου μας τσίρκου», διαβεβαιώνουν όσοι την είδαν. Ασφαλώς έτσι θα είναι. Ακμαίο το κείμενο του Καμπανέλλη, πανίσχυρα τραγούδια, έμπειροι συντελεστές, ο Ξαρχάκος αυτοπροσώπως επί σκηνής, έργο - οδηγός για γενεές Νεοελλήνων κολασμένων.

Η ραχοκοκαλιά της προσωπικής μου μυθολογίας ακόμη ανατριχιάζει από την πρώτη - πρώτη παράσταση, του 1973. Τότε η σαρωτική θεατροφιλία της μάνας μου, αλλά και ένα συγγενικό σπίτι με μπαλκόνι που «έβλεπε» στη σκηνή, με φόρτωσαν ανεξίτηλες μνήμες σε ηλικία μόλις εννέα ετών. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, λίγο αργότερα, επιβεβαίωσε ότι ο λαός έχει τη δύναμη «για να γυρίσει ο ήλιος». Τότε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη έπαιζε ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, σήμερα ο Γιώργος Αρμένης. Και τότε και τώρα, μία κόκκινη περικεφαλαία με λευκό σταυρό, δήθεν ταυτόχρονα «αρχαιοελληνική» και «ορθόδοξη», κυριαρχεί στο κοστούμι του Γέρου του Μοριά.

Αν το έθνος «οφείλει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές», το εν λόγω «αξεσουάρ» καλύτερα να έλειπε από τη σύγχρονη παράσταση. Γιατί βέβαια ο Κολοκοτρώνης δεν φορούσε περικεφαλαία. Οι ιστορικοί μας το γνωρίζουν, κι ας υπονοούν τα σχολικά εγχειρίδια το αντίθετο.

Ένα σκουφάκι φορούσε συνήθως ο μπαρουτοκαπνισμένος γέρος, με ξυρισμένο το μπροστινό της κεφαλής, κατά την τακτική των Αρβανιτών πολεμιστών της εποχής, και με μία… ροκάδικη (άντε, ας αυθαιρετήσουμε κι εμείς χάριν αστεϊσμού) μακριά γκρίζα χαίτη στον σβέρκο.

Όσοι δεν το γνωρίζουν κι όσοι αφελείς μένουν με το στόμα ανοικτό από τις τηλεδιαλέξεις του Αδώνιδος, ας αναζητήσουν τις σχετικές ζωγραφικές απεικονίσεις και μαρτυρίες.

Η σωζόμενη στην Παλαιά Βουλή περικεφαλαία είναι αγγλική, από την προεπαναστατική εποχή που ο Κολοκοτρώνης υπηρετούσε ως μισθοφόρος των Άγγλων στη Ζάκυνθο. Είναι εξάρτημα της επίσημης στολής του Άγγλου ταγματάρχη. Το κουβαλούσε μαζί του ως ενθύμιο, όχι ως τεκμήριο ελληνικότητας. Ακριβώς για αυτό ο Λάζαρος Σώχος (1862-1911), ο Τηνιακός γλύπτης που έφτιαξε στο Παρίσι τον έφιππο μπρούντζινο ανδριάντα που δεσπόζει στην οδό Σταδίου, σκάλισε θυμωμένος στα κρυφά τη σαρκαστική φράση «Παρά τη θέλησιν του Σώχου, Κολοκοτρώνη μου, ξαναφόρεσε την περικεφαλαία, Paris 1909» κάτω από το επίμαχο εξάρτημα - όπως αποκαλύφθηκε το 2002, προς κατάπληξη όλων, στη διάρκεια εργασιών συντήρησης. Μιλάμε για το πώς κατασκευάζονται οι εθνικοί μύθοι. Από το ανύπαρκτο «κρυφό σχολειό» της τουρκοκρατίας μέχρι τον δήθεν ελληνικό Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης, ένα καραμπινάτα οθωμανικό οχυρωματικό έργο.

Σήμερα ξαναμπήκαν στην πόλη οι οχτροί. Μία βασική γραμμή άμυνας είναι η εθνική αυτογνωσία. Ας πολεμήσουμε χωρίς φτηνά κατασκευασμένα σύμβολα